1. «Χλευασμός- Αντιπαράθεση- Αποδοχή, τα τρία στάδια της Αλήθειας»: ψυχολογική- προπαγανδιστική μέθοδος στην αρχή του ντοκιμαντέρ “earthlings-γήινοι”. Μάλιστα… αυτό είναι, και πάει τέλειωσε! Είμαστε πράγματι αναγκασμένοι να έχουμε αυτή και μόνο τη στάση όταν μας ανακοινώνει κάποιος μιαν αλήθεια; Μα τι χαρακτήρες, τι άνθρωποι είμαστε τελικά! Μήπως αυτά τα τρία στάδια ισχύουν μόνο για τη συγκεκριμένη διακήρυξη; Κι αν είναι έτσι, γιατί αυτή η αλήθεια θα πρέπει να συναντάει μόνο χλευασμό κι αντιπαράθεση; Γιατί αυτή η αλήθεια είναι τόσο ιδιαίτερη και ξεχωριστή απ’ τις άλλες;
2. Τολμούμε να σκεφτούμε και να πιστέψουμε, ότι ως συνειδητά όντα μπορούμε να έχουμε πολλές αντιδράσεις. Μπορούμε να έχουμε ερευνητική διάθεση, ανάμνηση παρόμοιων ιδεών, επεξεργασία και δημιουργική ανάπτυξη της ιδέας, σύνθεση με άλλες ιδέες ή μια στάση συγκρητισμού. Κατ’ αρχήν όμως ερευνάμε, παρατηρούμε προσεκτικά τα συμφραζόμενα, προσπαθούμε να μαντέψουμε τις επόμενες κινήσεις. Κι ακόμη κοιτάζουμε αυτόν που μιλάει, τις προθέσεις του, την ιδεολογία του και ειδικά την ιστορία της. Όταν μιλάμε για τις αντιδράσεις μας, μιλάμε για ανθρώπινη ψυχολογία και συναισθήματα για ένα ζήτημα δηλαδή πολυπαραγοντικό κι απρόβλεπτο, όσο βέβαια παραμένουμε ζωντανοί και συνειδητοί. Ας μη μειώνουμε τόσο πολύ τα ‘ανθρώπινα όντα’… η συγκεκριμένη παρουσίαση της «αλήθειας» θυμίζει διανοητικό- ψυχολογικό ασφυξιογόνο.
3. Ναι, μας έβαλαν το μαχαίρι στο λαιμό, κρατώντας την «αλήθεια» από το χέρι…
– Πείτε μας τελικά… που πηγαίνετε αγαπητοί μου περιπατητές, αγαπητοί
Wandervögels, κρατώντας έτσι επιδεικτικά την «αλήθεια» από το χέρι;
– Ωω! (κ)αχ! (κοφτό επιφώνημα με τη χαρακτηριστική προφορά ενοχλημένου βορειοευρωπαίου μικροαστού) πουθενά! απλώς κρατάμε την αλήθεια από το χέρι!
– Μα τι σημασία έχει πια η αλήθεια μπροστά στην ηθική ανωτερότητα; Γιατί αυτή είναι ο σκοπός: κρατάτε την αλήθεια για να πειστούμε ότι διαθέτετε και την ηθική ανωτερότητα. Επιτέλους βρήκαμε κάποιον να μας οδηγήσει στην ηθική μας εξέλιξη! Κάποιον που να διαθέτει μια νέα κι ανώτερη ηθική στην οποία ντετερμινιστικά και μοιραία θα καταλήξουμε κι εμείς όταν ξεπεράσουμε τα προβλήματά και τη βαρβαρότητά μας! Πως γίνεται όμως να πασχίζει κάποιος να μας πείσει ότι διαθέτει ανώτερη ηθική κι όσο περισσότερο πασχίζει τόσο λιγότερο να μας πείθει; Και τι γίνεται αν τελικά δεν πειστούμε για την αλήθεια σας, αν δεν ξεπεράσουμε τα προβλήματά μας; Γιατί είναι κρίμα να πηγαίνει χαμένη τόση αλήθεια, τόση ηθική ανωτερότητα: κάπως θα πρέπει να επιβληθεί!
4. Η «μία αλήθεια» μπορεί να είναι σαν χρώμα, απαντάμε εμείς με πνεύμα ερευνητικό και στοχαστικό, με διάθεση πέραν της ηθικής και σαφή πρόθεση να εκτιμήσουμε τη ζωή σαν Τέχνη: ένα χρώμα με πολλές αποχρώσεις!
5. Κάτι ακόμη που περνάει απαρατήρητο: ο χλευασμός και η αντιπαράθεση μπορεί να βρίσκουν αφορμή κι αιτία ή να στοχεύουν στο ίδιο το άτομο και στους τρόπους (γραφικότητα, αδυναμία, επιθετικότητα) που παρουσιάζει την ιδέα και όχι ακριβώς στην ίδια την ιδέα. Οπότε ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τέτοιου τύπου αντιδράσεις, το έχει το ίδιο άτομο που παρουσιάζει την ιδέα. Πολλές φορές μάλιστα το ξέρουν ότι γίνονται γραφικοί, μας προετοιμάζουν γι αυτό, ενίοτε δε το επιθυμούν κιόλας. Τώρα βέβαια προκύπτει κι ένα ζήτημα, κατά πόσο το άτομο έχοντας μπλέξει ιδέες κι αντιφάσεις στην ήδη περίπλοκη μικροαστική του ψυχολογία γίνεται γραφικό ακριβώς εξαιτίας της ιδεολογίας του. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για την παρουσίαση ενός ντοκιμαντέρ, μιλάμε πολύ γενικότερα. Εμείς πάλι, εκ των πραγμάτων, δεν είμαστε καθόλου υποχρεωμένοι να καταλήξουμε στο στάδιο της αποδοχής για τέτοια άτομα (βλ. για παράδειγμα Jason Miller -Thomas Paine’s Corner).
6. Τελικά ας λέμε ιδέα αντί αλήθεια… τα ελεύθερα πνεύματα συζητάμε και φιλοσοφούμε δεν προσηλυτίζουμε ούτε διακηρύττουμε «την αλήθεια»! Αυτό είναι ένα βασικό θέμα προσέγγισης της φιλοσοφίας, της επικοινωνίας και της διαλεκτικής. Η απόλυτες αλήθειες που ζητάνε να επιβληθούν ηθικά και να χειραγωγήσουν, ανήκουν στο πεδίο ιδεών των θρησκειών και των δογματικών φιλοσοφιών και κατ’ επέκταση καθεστώτων. Τι σχέση έχει ένας ελεύθερος κόσμος με τέτοιες νοοτροπίες; Ακόμη κι αν η ιδέα φαίνεται να είναι σωστή, κοιτάζοντας βαθύτερα βλέπουμε ένα τρόπο σκέψης εξουσιαστικό και δογματικό στη ρίζα του. Με άλλα λόγια, μακριά από μας!